Styl przywiązania – w jaki sposób Ty kochasz? 

Styl przywiązania – w jaki sposób Ty kochasz? 

24 listopada 2022
3.36K
9 min.
0

Każdy z nas kocha i pragnie być kochanym. Jednak pewnie każdemu z nas chociaż raz zdarzyło się pomyśleć, że partner bądź partnerka nie rozumie naszych potrzeb, pragnień i uczuć. Mogą zdarzać się momenty, w których czujemy się samotnie w związku, jednak bywa również tak, że powtarzamy pewne wzorce i schematy zachowania. Możemy wtedy powtarzać jak mantrę zdania: „Żaden związek mi nie wychodzi”, „Co jest ze mną nie tak?” czy „Kolejny raz to samo”. To, jak wyglądają nasze bliskie relacje – romantyczne, ale nie tylko – w dużej mierze może określać teoria przywiązania, której autorem jest John Bowlby – brytyjski psychiatra i psychoanalityk. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, co to jest styl przywiązania i spróbuj rozpoznać swój!

Styl przywiązania – co określa? 

Zdaniem Bowlby’ego różnimy się między sobą pod względem sposobu przeżywania intymności i zaangażowania w relacjach. Każdego z nas cechuje względnie stały styl przywiązania, wykształcony w dzieciństwie.

Co określa styl przywiązania? 

  • stosunek osoby do bliskości w związku i sposoby reakcji na bliskość w relacji romantycznej; 
  • sposób radzenia sobie z trudnościami i konfliktami w relacji; 
  • umiejętność komunikowania swoich potrzeb; 
  • podejście do partnera i relacji – mniej lub bardziej zaangażowane. 

Na styl przywiązania składają się doświadczenia z dzieciństwa i to, na ile relacja z rodzicami lub opiekunami była bezpieczna i przepełniona poczuciem ich dostępności. Jeśli wiedzieliśmy, że możemy liczyć na najbliższych, to wypracowaliśmy pożądane wzorce reakcji. Jednak warto zaznaczyć, że późniejsze doświadczenia życiowe oraz relacje także, w pewnym stopniu, wpływają na rodzaj przywiązania.  

Wyróżniamy dwie główne kategorie stylów przywiązania: bezpieczny, najlepszy dla naszych relacji, oraz pozabezpieczny. W drugiej grupie spotkamy się z bardziej szczegółowym podziałem – na styl lękowy i unikający. Sprawdź, jaki jest Twój styl przywiązania i jak wpływa na relacje w Twoim życiu. 

Bezpieczny styl przywiązania 

Mogę zaryzykować stwierdzenie, że każdy z nas pożąda tego modelu u siebie. Ludzi o tym stylu wyróżnia otwartość, przystępność i zrelaksowana postawa. Właśnie dlatego zazwyczaj posiadają mniej interpersonalnych mechanizmów obronnych niż pozostali. Jak zachowuje się osoba o bezpiecznym stylu przywiązania? Przede wszystkim: 

  • angażuje się w związek, chociaż nie mówi o sobie wszystkiego od razu; 
  • uwzględnia zarówno potrzeby swoje, jak i drugiej strony; 
  • podczas kłótni dąży do kompromisu – zależy jej na porozumieniu, a nie wygraniu sprzeczki; 
  • bezpośrednio wyraża swoje zdanie, ale bez oskarżania drugiej strony; 
  • potrafi słuchać, można jej zaufać, jest stała w relacjach; 
  • nie boi się zaangażowania i zależności od drugiej osoby, lubi bliskość; 
  • zazwyczaj komunikuje się otwarcie, potrafi przyjmować krytykę; 
  • łatwo dzieli się swoimi odczuciami i opinią z innymi; 
  • zakłada dobre intencje ludzi, szybko wybacza drobne błędy; 
  • wie, że w dużym stopniu związek zależy od niej, ma na niego wpływ i dlatego stara się go ulepszać; 
  • ma zbudowane poczucie własnej wartości i dobrą samoocenę; 
  • ma swoje zainteresowania i pasje, z których nie rezygnuje w związku; 
  • jest wytrwała w realizacji swoich celów, nie poddaje się szybko, potrafi poradzić sobie z trudnościami i prosić o pomoc. 

Unikający styl przywiązania 

Niezależność. Brak zmartwień. Pełne skupienie na sobie. To cechy unikającego stylu przywiązania. Osoby o tym modelu zachowań często są samotne, ponieważ działają prewencyjnie i odpychają innych. Działają w myśl zasady: „Pewnie za chwilę mnie zostawisz, więc ja zrobię to przed Tobą”. Co charakteryzuje osobę o unikającym stylu przywiązania? Warto zwrócić uwagę na to, że: 

  • z trudem okazuje wsparcie drugiej osobie, nawet w kryzysie; 
  • często uważa, że reakcje innych są wyolbrzymione; 
  • może zachowywać się arogancko w stosunku do innych; 
  • zdarza się, że idealizuje osoby, z którymi nie jest w związku; 
  • dobrze czuje się ze sobą; 
  • nie lubi dzielić się swoimi przeżyciami, nie pozwala innym nadmiernie się do siebie zbliżyć; 
  • nie toleruje kontroli i wyczuwa ją, zwykle trzyma innych na dystans; 
  • czasem ma wrażenie, że nie wie, czego chce; zdarza się, że wysyła sprzeczne sygnały, ale nie potrafi wyjaśnić, dlaczego tak jest;  
  • nie przyznaje się do swoich wad, odcina się od emocji; 
  • może w samotności pić alkohol lub korzystać z innych używek; 
  • nie przejmuje się krytyką i zdaniem innych; 
  • chętnie podejmuje ryzyko; 
  • nie potrafi zmotywować się do zadań, które są jej narzucone; 
  • robi wszystko, aby nie polegać na innych – niezależność jest dla niej priorytetem.  

Lękowy styl przywiązania 

Ich związkom towarzyszy lęk, niepewność i gonitwa myśli. „Czy dobrze wyglądam?”, „A jeśli on/ona mnie zostawi?”,Czy zasługuję na to?”. Taka osoba ciągle stara się przypodobać innym i analizuje ich zachowania. Może być uznawana za atrakcyjną i inteligentną, ale zupełnie się tak nie czuć. Po czym jeszcze da się rozpoznać osobę o lękowym stylu przywiązania? 

  • stale zamartwia się, że partner(-ka) przestanie ją kochać, straci zainteresowanie i zwróci uwagę na kogoś innego, choć nie ma ku temu powodów; 
  • widzi siebie bardzo negatywnie, nie spełnia swoich potrzeb; 
  • przeżywa silny stres, kiedy jest daleko od drugiej osoby, obsesyjnie o niej myśli; 
  • czuje, że stale udaje kogoś, kim nie jest, bo uważa, że gdy ktoś naprawdę ją pozna, to przestanie ją lubić; 
  • uważa, że kocha mocniej niż druga strona, jest bardzo zaangażowana w relację i poświęca jej wiele wysiłku; 
  • może celowo wzbudzać zazdrość i robić na złość, aby zyskać uwagę drugiej osoby; 
  • szybko angażuje się w związek – zazwyczaj po zakończeniu relacji od razu szuka kogoś nowego; 
  • ma problem z kontrolowaniem własnych emocji, zdarza się, że wybucha złością, płaczem; 
  • zachowania i słowa partnera bierze bardzo do siebie, ciężko nabrać jej dystansu; 
  • może być postrzegana jako „przylepa”, która ciągle czegoś chce od drugiej osoby; 
  • ma wysokie poczucie odpowiedzialności za to, jak wygląda związek i nadmiernie dba o wszystko.  

Jak zmienić styl przywiązania? 

Nasze modele opierają się na bardzo silnych mechanizmach obronnych, które są podświadome. Wypracowaliśmy je w dzieciństwie po to, aby zaadaptować się do bieżących, na tamten moment, warunków. Możemy pracować nad tym, aby przejść na bezpieczny styl przywiązania, ale należy mieć świadomość, że to bardzo trudny proces. Jeśli od 20, 30, 40 czy 50 lat zachowujemy się w określony sposób, zmiana nie nastąpi w ciągu miesiąca. Zatem co może pomóc w zdobywaniu poczucia bezpieczeństwa w relacji? 

Terapia  

Praca ze specjalistą nad konkretnym problemem zwiększa naszą samoświadomość i uważność. Będąc w procesie zaczynamy obserwować i rozumieć swoje myśli i zachowania wypływające z pozabezpiecznego stylu przywiązania, których wcześniej nie zauważaliśmy. Dodatkowo terapeuta wie, jak nauczyć klienta umiejętności radzenia sobie z emocjami, która jest kluczowa w nabyciu poczucia bezpieczeństwa i zmianie stylu przywiązania. 

Nazywanie swoich emocji 

Już samo ujmowanie w słowa swoich przeżyć często znacząco zmniejsza siłę z jaką na nas działają. Powiedzenie na głos „stresuję się” przed ważną rozmową redukuje poziom stresu. W ten sposób pozwalamy sobie odczuwać emocje, zamiast je wypierać. Dzięki temu, możemy świadomie zadecydować, czy chcemy działać pod wpływem pojawiające się emocji, czy nie. W ten sposób uwalniamy się od automatycznych, przyzwyczajonych i kompulsywnych zachowań. Warto wypracować w sobie ten nawyk, niezależnie od sytuacji. 

Zachowania refleksyjnie 

To wciąż niepopularna umiejętność przyjęcia perspektywy drugiej osoby i wczucia się w jej sytuację. Przykładowo, dorosła córka czuła się przez całe dzieciństwo odrzucona przez matkę. Zachowanie refleksyjne polega na poszukaniu odpowiedzi na pytanie: „Dlaczego mama tak się zachowała?”. Zamiast odpowiedzieć: „Nie wiem”, osoba zagłębi się w sytuację rodzinną, postawi się na miejscu mamy i może wysnuć wniosek: „Mama miała dużą trudność, żeby mnie lubić, bo tata bardzo mnie rozpieszczał. Pewnie była zazdrosna. Gdyby mój mąż zachowywał się w ten sposób, też bym była”.  

Związek z osobą o bezpiecznym stylu przywiązania 

Relacja z osobą o bezpiecznym stylu przywiązania daje poczucie bezpieczeństwa, wsparcia, przynależności, spokoju i zdrowej przewidywalności. Nie musimy martwić się każdego dnia o nasz związek i pozbywamy się rollercoastera emocjonalnego. Taka osoba jest dla nas przykładem tego, jak możemy reagować i komunikować swoje potrzeby w relacji. Jednak, może to działać również w drugą stronę i osoba o bezpiecznym stylu przywiązania może zacząć przejawiać zachowania lękowe lub unikające. 

Style przywiązania można zmieniać

Psychologowie na podstawie analizy 200 różnych badań obejmujących ponad 500 tysięcy dorosłych, szacują, że bezpieczny styl przywiązania cechuje 58% osób, a pozostałe 42% pozabezpieczny. Zatem istnieje dosyć spore ryzyko, że nawet posiadając styl bezpieczny zwiążemy się z osobą, która ma trudności w budowaniu bliskich relacji. Warto jednak pracować nad zmianą swoich automatycznych zachowań i przede wszystkim być wyrozumiałym dla siebie. Możemy wpłynąć na swój sposób odnoszenia się do innych oraz do samych siebie. Świadomość jest pierwszym krokiem do takiej zmiany.  

Standardowy podział teorii przywiązania zakłada 3 wymienione style przywiązania – bezpieczny, unikający i lękowy. Zdarza się, że w literaturze można zaobserwować kolejny, czwarty styl przywiązania – zdezorganizowany. Czym się charakteryzuje? Łączy w sobie zarówno zachowania unikające, jak i lękowe. Osoby o tym stylu nie mają spójnej strategii działania, można zaryzykować stwierdzenie, że ich reakcje są nieprzewidywalne. Taka strategia radzenia sobie może pojawić się u kogoś w skutek nieprzepracowanej traumy w dzieciństwie lub dorosłym życiu. 

Źródła: 

  • Czułość. Poradnik pozytywnego egoizmu – dr Sophie Mort 
  • No właśnie, miłość. Co nauka mówi o tym, jak, kogo i dlaczego kochamy – Laura Mucha 
Tagi:
Autor:

Pisaniem zajmuje się od czasów szkolnych, kiedy to zaczęła prowadzić swój pierwszy pamiętnik, ale od niedawna dotyka ważnych tematów. Ukończyła zarządzanie zasobami ludzkimi na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Obecnie studentka, a zarazem pasjonatka psychologii. Prywatnie wielbicielka książek poszerzających światopogląd, tańca, artystycznej fotografii oraz ludzi w swoim otoczeniu. Ucieka w góry, gdy tylko ma chwilę wolnego czasu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Podobne wpisy

POBIERZ
BEZPŁATNY
e-book