Dystans do siebie i innych – co daje i skąd go wziąć?

Dystans pozwala spojrzeć nam na siebie i otoczenie z nieco innej perspektywy. Najczęściej traktujemy siebie bardzo poważnie. Ulegamy presji, że wszystko musimy robić perfekcyjnie, a każde nasze działania czy decyzje są poddawane ocenie innych. Trudno odłożyć emocje na bok i zachować spokój, gdy ktoś dotyka naszego czułego punktu. Jednak nabranie dystansu do siebie pozwala reagować mniej impulsywnie, bardziej kontrolować swoje zachowanie, a dzięki temu ostatecznie czuć się lepiej ze sobą i podjętymi decyzjami. Zatem co zrobić, aby nabrać dystansu do siebie i przestać się wszystkim przejmować oraz co to znaczy mieć dystans do siebie i innych?

Co to jest dystans do siebie?

Brak dystansu do siebie sprawia, że stresujemy się, gromadzimy w sobie negatywne emocje i reagujemy impulsywnie, kiedy ktoś nas ocenia, krytykuje czy żartuje z nas. W końcu zaczynamy szukać uznania i dobrego słowa u innych, ponieważ przestajemy w siebie wierzyć. W sytuacji, gdy ktoś z nas zażartuje, każde słowo może być przez nas traktowane personalnie i odbierane jako atak. Niektóre zachowania innych faktycznie mogą być dla nas krzywdzące. Jednak problem z brakiem dystansu do siebie pojawia się wtedy, kiedy każdą wypowiedź, nawet taką o neutralnym wydźwięku, bierzemy do siebie. Możemy wtedy cierpieć nawet na pewną nadwrażliwość na swoim punkcie i zazwyczaj w takich momentach reagować emocjonalnie.

Zatem co to jest dystans do siebie? Innymi słowy to zmiana perspektywy. Patrząc na siebie z dystansem, dostrzegamy i akceptujemy siebie, wraz z wszystkimi niedoskonałościami. Możemy powiedzieć sobie: „Hej, ta uwaga na mój temat nie ma znaczenia. Jutro o tym zapomnę. Świat się przez to nie skończy”. Właśnie ta wyzwalająca świadomość najlepiej oddaje sedno tego, czym jest dystans do siebie.

Dlaczego warto mieć dystans?

Ludzie, którzy mają dystans do siebie, są szczęśliwsi, ponieważ oceniające słowa innych nie dotykają ich tak bardzo. Potrafią przyjąć i nawet docenić krytykę, pod warunkiem, że jest ona uzasadniona. Mniej się przejmują i logiczniej oceniają nawet trudne i emocjonalne sytuacje. Dlaczego w praktyce warto mieć dystans do siebie?

• Dystansowanie się pomaga radzić sobie z trudnymi wydarzeniami z przeszłości, ponieważ nabieramy szerszej perspektywy.
• Dystans skraca czas trwania negatywnych emocji i redukuje negatywne myśli, a także stres i gniew.
• Dystans do granic swojej wiedzy wpływa na większą pokorę. Mając tego świadomość, jesteśmy bardziej gotowi do pójścia na kompromis.
• Lepiej radzimy sobie z negatywnymi emocjami w sytuacjach stresowych i podejmujemy trafniejsze decyzje.

Ostatecznie dystans pomaga rozwijać kreatywność. Gdy odchodzimy od konkretnego problemu, aby spojrzeć szerzej i nabrać bardziej abstrakcyjnej perspektywy, możemy zmienić niektóre parametry lub zniwelować ograniczenia w naszym punkcie widzenia. Dzięki temu znajdujemy bardziej kreatywne rozwiązania¹.

Jak nabrać dystansu do siebie?

Dystansowanie się to przeciwieństwo reagowania w emocjach. Zawsze masz prawo wyboru. Możesz kontrolować emocje lub pozwolić, aby to one kontrolowały Ciebie. Tylko jak się tego nauczyć? Jak mieć dystans do siebie, niezależnie od sytuacji? Wypróbuj te sprawdzone sposoby, aby nareszcie nabrać dystansu do siebie i ludzi i odzyskać kontrolę.

Sprawdzone sposoby na to, jak nabrać dystansu do siebie

• Używaj języka dystansującego. Mów do siebie w drugiej lub trzeciej osobie w swoim wewnętrznym monologu. Na przykład przy trudnej decyzji, zamiast zadawać pytanie: „Dlaczego się tym martwię?”, zapytaj siebie: „Dlaczego się tym martwisz?”².
• Spójrz na sytuację z alternatywnego punktu widzenia. Wdałeś(-łaś) się z kimś w kłótnię? Zastanów się, jak wyglądała wymiana zdań nie tylko z Twojej strony, ale także z perspektywy drugiej osoby lub z perspektywy neutralnego obserwatora zewnętrznego.
• Zastanów się, co w danej sytuacji zrobiłaby osoba, która jest Twoim autorytetem?
• Wypróbuj pisanie ekspresyjne. Przelej na papier swoje myśli i uczucia, gdy próbujesz przeanalizować bolesne wydarzenie z przeszłości.
• Nie porównuj się z innymi. Nie znasz ich historii, drogi, wszystkich faktów na ich temat. Porównując się z czyimś wykreowanym obrazem, możesz jedynie sprawić sobie krzywdę.
• Trenuj swoje poczucie humoru. Nie przypisuj otaczającym Cię ludziom złych intencji. To, że ktoś czasem zażartuje, nie znaczy, że myśli o Tobie źle.
• Zrozum, że krytyka dotyczy Twojego pomysłu, pracy lub zachowania, ale nie Ciebie jako osoby. Przyjmowanie krytyki bywa trudne, dlatego przeanalizuj, czy negatywna opinia była uzasadniona. Jeżeli tak – wyciągnij z niej wnioski na przyszłość. Jeżeli nie, zastanów się, czy warto poświęcać swoją energię na rozmyślanie o czyimś komentarzu, skoro jest kompletnie nieuzasadniony?
• Polub swoją niedoskonałość. Nie możemy kontrolować wszystkiego. Nie jesteśmy idealni, a błędy zdarzają się każdemu z nas.
• Przyjmij perspektywę osoby trzeciej. Wyobraź sobie, że obserwujesz siebie z dystansu. Jaka byłaby Twoja reakcja, gdybyś był(a) przyjacielem próbującym Ci pomóc, zamiast sobą? Jakiej porady udzielisz komuś w podobnej sytuacji¹?
• Wyobraź sobie siebie w przyszłości. Patrzysz wstecz i obserwujesz swoje obecne zachowanie. Dzięki tej metodzie zobaczysz wydarzenie i jego konsekwencje w szerszym kontekście. Na przykład: zwlekając teraz z pracą, będziesz mieć więcej zaległości i stresu później; prowokując kłótnię, możesz osłabić swoją relację i obniżyć zaufanie drugiej połowy¹.

Co to znaczy mieć dystans do ludzi?

Dzięki dystansowi możemy spojrzeć z innej perspektywy na swoją osobę, ale także na ludzi w naszym otoczeniu. Co to znaczy mieć dystans do kogoś? W jaki sposób my oceniamy innych?

Zazwyczaj największy dystans do ludzi mamy w momencie, gdy dopiero ich poznajemy. Możemy wtedy zachowywać się nieufanie, ostrożnie i powściągliwie. Dystans do innych pozwala nam trafniej oceniać zachowania drugiej osoby i wyciągać wnioski na podstawie logiki, a nie emocji. Wraz z upływającym czasem i pogłębianiem relacji, czujemy się pewniej i bezpieczniej, a przez to stopniowo zmniejszamy dystans i swoją czujność. Innym rodzajem dystansu do ludzi jest świadome odsuwanie kogoś z grona swoich bliskich, przez ograniczanie kontaktu i nieangażowanie się w budowanie relacji. Wtedy dystansowanie się jest kwestią wyboru.

Jak mieć dystans do ludzi?

Jeżeli chcesz nabrać dystansu do ludzi, możesz wykorzystać techniki opisane wyżej oraz pamiętać o trzech, niezwykle istotnych prawdach.

• Nie postrzegaj siebie jako najważniejszej osoby. Przyjmuj konstruktywną krytykę na swój temat i postaraj się śmiać z żartów o sobie. Ćwicz w sobie te umiejętności.
• Kiedy wydaje Ci się, że wszyscy patrzą na Ciebie i oceniają każdy Twój ruch, pamiętaj: tylko Ci się wydaje.
• Komentarze innych są tylko wypowiedzianymi słowami. To od Twojej decyzji zależy, czy w nie uwierzysz i pozwolisz, aby Cię definiowały.

Dzięki zastosowaniu tych technik, będziesz uchodzić za osobę bardziej spokojną i pewną siebie. To bezpośrednio przełoży się na sympatię innych do Ciebie, ponieważ skoro można z Tobą pożartować, to jesteś atrakcyjną osobą do spędzania wspólnego czasu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat pewności siebie, koniecznie zajrzyj do wpisu: „Jak budować pewność siebie?”.

Co to znaczy mieć dystans do siebie i innych?

Zatem co to znaczy mieć dystans do siebie i innych? Przede wszystkim oznacza to mniej zmartwień. Dystans działa jak obiektyw szerokokątny. Pozwala nam oddalić się od naszej wąskiej perspektywy i zobaczyć wydarzenia jako część bardziej rozległego procesu. Niełatwo się tego nauczyć, potrzeba czasu, praktyki i konsekwencji. Jednak warto próbować, ponieważ dystans do siebie jest również narzędziem do budowania pewności siebie. Dlatego, kiedy czujesz, że wszystko wydaje się zbyt przytłaczające, weź głęboki oddech i cofnij się. Spójrz na sytuację z zewnętrznej, obiektywnej perspektywy – odłóż emocje na bok i posłuchaj głosu logiki. Jeżeli wypracujesz w sobie tę umiejętność, łatwiej będzie Ci żyć, działać i obcować z innymi ludźmi!

1. What is Psychological Distancing? 4 Helpful Techniques
2. Kross, E., Bruehlman-Senecal, E., Park, J., Burson, A., Dougherty, A., Shablack, H., Bremner, R., Moser, J., & Ayduk, O. (2014). Self-talk as a regulatory mechanism: How you do it matters. Journal of Personality and Social Psychology, 106(2), 304–324.
3. Self-Distancing: What It Is and How You Can Use It to Make Better Decisions