Psychiatra – kto to jest i jak może Ci pomóc?

Skierowanie do lekarza psychiatry może wydawać się wyrokiem. „Przecież tam chodzą ludzie chorzy psychicznie”, „Nie jest ze mną aż tak źle”, „Czy teraz do końca życia będę brać leki, które mnie otępią?” – takie, rodzące opór, przekonania na temat wizyt w gabinecie psychiatrycznym ma wiele osób. Jednak te krzywdzące stereotypy są zupełnie niesłuszne. W tym wpisie znajdziesz odpowiedzi na pytania: Kto to jest psychiatra? Co leczy? Kiedy skorzystać z jego pomocy? Dlatego wciąż postrzegamy wizytę u psychiatry negatywnie? Zapraszam!

Kto to psychiatra?

Psychiatra to inaczej lekarz medycyny. Zatem, aby nim zostać, należy ukończyć studia medyczne, a następnie wybrać specjalizację, jaką jest psychiatria. Kiedy warto rozważyć wizytę w gabinecie psychiatrycznym? Jeżeli zdarzają Ci się ataki paniki, przerażające halucynacje, myśli samobójcze lub słyszenie „głosów”. Uwagę powinny również zwrócić objawy, które – niestety – są często bagatelizowane lub niezauważalne, takie jak długotrwałe uczucie smutku, beznadziejności lub niepokoju. Niektóre z tych odczuć mogą być z nami codziennie i nie ustępować. Wtedy problem się nasila, ponieważ nawet nie zdajemy sobie sprawy, że coś jest nie tak z naszym funkcjonowaniem. Akceptujemy nasz smutek i trudne emocje, powodując, że codzienne życie wydaje się zniekształcone lub wymyka się spod kontroli.  

Kiedy psychiatra przepisuje leki?

Psychiatra jest wykwalifikowany do oceny zarówno psychicznych, jak i fizycznych aspektów problemów psychologicznych. Może zlecać badania i na podstawie ich wyników dokonywać diagnozy. Farmakoterapia, czyli zażywanie leków, jest zazwyczaj krótkoterminowym rozwiązaniem, wspomagającym leczenie zaburzenia czy choroby. Zażywamy leki, które mają nam pomóc w najcięższym stanie i równolegle pracujemy, na przykład podejmując terapię, która da nam długotrwałe rezultaty. Dzięki takiemu połączonego działaniu z czasem rezygnujemy z lekarstw, a następnie również z psychoterapii, gdy czujemy się już w pełni zdrowi.

Analogicznie – gdy mamy silne bóle głowy, najpierw bierzemy lek, który pomoże doraźnie. Następnie szukamy przyczyny, którą może być na przykład zbyt częste narażenie na światło niebieskie. W przypadku schorzeń psychicznych, ścieżka jest taka sama. Ciężko zwalczyć przyczynę, gdy wciąż dokucza nam ból, smutek czy inna dolegliwość. Dlatego w wielu przypadkach przyjmowanie leków jest niezbędne w procesie odzyskiwania zdrowia. Warto zaznaczyć, że jeżeli lekarz psychiatra przepisze lekarstwa, to z pewnością sprawdzi, czy są dobrze dobrane podczas wizyty kontrolnej. 

Jak rozmawiać z psychiatrą?

Przede wszystkim – szczerze. Wizyta u psychiatry jest jak wizyta u każdego innego lekarza – dermatologa, laryngologa czy kardiologa. Jeżeli chcemy, aby praca ze specjalistą przyniosła efekty, to nie możemy ukrywać tego, jak się czujemy, i bać się opinii czy diagnozy. Problemy ze zdrowiem psychicznym są dla nas trudne, ponieważ wciąż jeszcze wiążą się z pewnym napiętnowaniem i wstydem. Jednak psychoedukacja jest obecnie coraz bardziej popularyzowana, dzięki czemu stajemy się społeczeństwem bardziej świadomym. Psychiatra chce jak najlepiej poznać pacjenta i jego doświadczenia, aby trafie dobrać leczenie, dlatego będzie zadawać dużo pytań. Może również poprosić o wypełnienie kwestionariusza, jeżeli okaże się to niezbędne do postawienia pełnej diagnozy. 

Psychiatra – co leczy?

Po poznaniu odpowiedzi na pytanie: „Kto to jest psychiatra?”, dowiedzmy się teraz, co leczy. Głównie praca lekarza psychiatry opiera się na diagnozie i leczeniu zaburzeń i chorób psychicznych. Psychiatra, w przeciwieństwie do psychologa czy psychoterapeuty, może wypisywać recepty, zwolnienia lekarskie czy skierowania – na badania bądź do szpitala.

Psychiatra może również skierować nas na leczenie psychoterapeutyczne lub samodzielnie je przeprowadzić, o ile ma dodatkowe uprawienia, które mu na to pozwalają. Niestety, zaburzenia wciąż kojarzą nam się negatywnie, podczas gdy to jedynie nabyte przez nas wzorce, zachowania i sposoby myślenia, które powodują w nas smutek, rozczarowanie, przygnębienie, złość, panikę i wiele innych, trudnych emocji. Jeżeli czujemy, że coś sprawia nam dyskomfort, warto poświęcić temu uwagę i poszukać przyczyn. Czasem pomoc profesjonalisty jest niezbędna. 

Najczęstsze zaburzenia, które pojawiają się w gabinetach psychiatrycznych, dotyczą zaburzeń lękowych, bezsenności, depresji, chorób somatycznych czy też uzależnień od alkoholu i narkotyków. 

Ile zarabia psychiatra? 

Według Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń¹, zaktualizowanego w styczniu 2022 roku, kwota wynagrodzenia na tym stanowisku waha się od 6 510 zł do około 10 850 zł, co daje nam średnią zarobków na stanowisku lekarza psychiatry o wysokości 8 710 zł brutto. Czy jest to satysfakcjonująca kwota? To zależy. Biorąc pod uwagę konieczność odliczenia podatków, koszty prowadzenia gabinetu czy też późne rozpoczęcie wykonywania zawodu – ponieważ studia medyczne oraz specjalizacja zajmują łącznie około 11 lat, a przecież trzeba się przez ten okres utrzymywać i kształcić, co również wymaga środków – kwestia wysokości wynagrodzenia staje się dyskusyjnym zagadnieniem. Koszty wizyty u lekarza psychiatry mogą być wysokie z perspektywy pacjenta, natomiast znając powyżej przytoczone realia, wydają się być uzasadnione. Wpływ ma na to także doświadczenie i popularność danego specjalisty.

Kiedy psycholog, a kiedy psychiatra?

Psychiatrę od psychologa różni przede wszystkim to, że jest lekarzem, czyli ukończył studia medyczne. Psychiatra pomaga w leczeniu i diagnozowaniu trudnych, poważnych zaburzeń, które przeszkadzają nam na co dzień, podczas gdy psycholog głównie konsultuje Twoją sytuację – gdy masz trudny moment w swoim życiu, chcesz zażegnać kłótnie w związku, lepiej radzić sobie z emocjami. W dużym uproszeniu, psycholog pomaga nam w kwestiach, z którymi możemy sobie poradzić na podstawie rozmowy i wyciągnięcia wniosków. Natomiast lekarz psychiatra reaguje w kryzysowych momentach, które są ponad nasze siły, często włączając leki.

Zazwyczaj to psychoterapeuta lub psycholog kieruje pacjenta na wizytę psychiatryczną. Znacznie rzadziej takiego skierowania udziela lekarz rodzinny. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, zajrzyj do wpisu: „Psycholog – kim jest, jak działa i w czym pomaga?”.

Kiedy samodzielnie można umówić się do psychiatry? Gdy czujesz zagrożenie dla swojego zdrowia i życia. Jeżeli masz myśli samobójcze, samookaleczasz się, słyszysz głosy w głowie lub czujesz, że Twoje funkcjonowanie jest zaburzone. Właśnie z takimi trudnościami pomoże Ci się uporać lekarz psychiatra. 

Nie bój się skorzystać z pomocy specjalisty

Psychiatra to lekarz, który potrafi diagnozować i zaproponować odpowiednie leczenie, dopasowane do naszych objawów psychosomatycznych – czyli tych, które wysyła nasze ciało. Jednocześnie, oprócz merytorycznego podejścia, lekarz psychiatra powinien wykazywać się cierpliwością, wyrozumiałością, empatią i holistycznym spojrzeniem, aby trafnie dobrać leki, które okażą się skuteczne dla pacjenta. Psychiatra ma bardzo odpowiedzialny zawód, ponieważ jest obdarzony zaufaniem społecznym i tak też powinniśmy go traktować. Jeśli potrzebujesz wsparcia lub pomocy, nie bój się o nie poprosić!

1. Ile zarabia lekarz psychiatra?