Jak dbać o zdrowie psychiczne?  

Znasz to uczucie, kiedy budzisz się z nastawieniem, że wszystko będzie źle? Kiedy w Twoim życiu stres zaczyna pojawiać się codziennie? Kiedy zaczynasz zauważać, że jakość Twoich relacji się pogarsza, a liczba osób, z którymi możesz szczerze porozmawiać się zmniejsza? Każdy z nas mierzy się z pewnymi problemami. Jednak, kiedy nie dostrzegamy rozwiązań i codziennie czujemy niechęć, aby pozbyć się dokuczliwego dyskomfortu, to dla nas sygnał alarmowy, że nasze zdrowie psychiczne nie jest w najlepszym stanie. Przypomnij sobie, jak to jest, gdy zachorujesz na grypę czy przeziębienie. Nie jesteś wtedy w stanie skutecznie pracować czy realizować swoich pasji, ponieważ zwyczajnie nie masz na to sił. Podobnie jest ze zdrowiem psychicznym. Jednak jego objawy często mogą być przez nas ignorowane, ponieważ możemy je dosyć łatwo uciszyć i zatracić się jeszcze bardziej w obowiązkach domowych, pracy czy rozrywkach. Jak dbać o zdrowie psychiczne, aby uniknąć tych niepokojących stanów? Przejdźmy do konkretów. 

Co to jest zdrowie psychiczne?   

Zdrowie to często coś, czego sobie nie uświadamiamy, dopóki nie odczuwamy deficytów. Odchodzimy już od definicji, która mówi, że zdrowie jest wyłącznie stanem, w którym brak choroby. Zdrowie psychiczne jest osiągnięciem wewnętrznej równowagi, którą można utożsamiać z dobrym samopoczuciem – kiedy czujemy się spójni i szczęśliwi ze swoimi myślami, planami i potrzebami. 

Człowiek zdrowy psychicznie ma zbudowane poczucie własnej wartości, niezależności w podejmowaniu decyzji, szacunek do siebie, wierzy we własne możliwości oraz jest świadomy siebie – swoich potrzeb, deficytów i wartości. Potrafi również w sposób krytyczny spojrzeć na siebie oraz na otoczenie. Osoba zdrowa psychicznie wie, że ma wpływ na swoje życie i wiele zależy od jej decyzji, dzięki temu nie towarzyszy jej poczucie bezradności. Wyróżnia się plastycznością myślenia i potrafi dopasować się do nieoczekiwanych sytuacji. Ponadto odczuwa w swoim życiu głęboki sens i wierzy, że cele, do których dąży, są warte podejmowanego wysiłku. 

Warto zaznaczyć, że osoba zdrowa psychicznie również doświadcza trudnych emocji, takich jak: złość, niepokój, smutek czy bezradność, jednak nie utrudniają jej one codziennego funkcjonowania i są jedynie stanami przejściowymi, a nie długotrwałymi. 

Co wpływa na zdrowie psychiczne? 

Na zdrowie psychiczne składa się wiele czynników. Poznaj je, a będziesz wiedzieć, jak dbać o zdrowie psychiczne na co dzień:

• relacje z ludźmi; 
• poczucie własnej wartości i poczucie własnej skuteczności; 
• skuteczne radzenie sobie ze stresem – polega na tym, że mamy wiele różnych, elastycznych sposobów radzenia sobie z codziennym stresem; 
• asertywność, umiejętność komunikowania się i stawiania swoich granic; 
• rezyliencja – inaczej odporność psychiczna, czyli umiejętność adekwatnego reagowania na stresujące sytuacje; 
• uważność – oznacza skupienie się na teraźniejszości, bez wybiegania w przyszłość. Uważność to także wyczulenie na to, jakie emocje i sygnały wysyła Twoje ciało, a także interpretacja ich; 
• poczucie satysfakcji – czyli robienie tego, co lubisz. Objawia się w realizacji swoich hobby i pasji. To wewnętrzna potrzeba kolekcjonowania małych sukcesów, sprzyjająca budowaniu poczucia własnej wartości i skuteczności; 
• samopoczucie fizyczne – sen i prawidłowe odżywianie. 

Wszystkie z przytoczonych cech czy umiejętności mamy w sobie. Niestety, nie zawsze zdajemy sobie z tego sprawę lub nie wiemy, jak je wzmacniać i doskonalić. Wynika to często z błędów poznawczych i schematów naszego myślenia, z których możemy zdać sobie sprawę i nad nimi pracować.

Jak poprawić zdrowie psychiczne? 

Chcesz cieszyć się dobrym samopoczuciem każdego dnia? Wystarczy, że zbudujesz kilka zdrowych nawyków. Przeczytaj i dowiedz się jak dbać o zdrowie psychiczne, aby żyć pełnią życia! 

• Pozwól sobie na odpoczynek. Najlepiej, jeżeli zaplanujesz go w kalendarzu. Takie działanie pozwoli Ci traktować regenerację jako niezbędny element dnia. Jeśli nie wiesz, w jaki sposób możesz odpoczywać, sprawdź e-booka „Odważ się odpoczywać” i poznaj 7 rodzajów odpoczynku i wybierz ten, najbardziej dopasowany do Twoich potrzeb. 
• Zadbaj o codzienną dawkę szczęścia. Jak? Śmiej się. Bez żadnego powodu. Nasz mózg jest wspaniałym organem, który daje się również dosyć łatwo oszukać. Jeżeli – mimo odczuwania trudnych emocji czy zdarzeń – uśmiechniesz się, zacznie on wydzielać endorfiny – hormony szczęścia.
• Rozwijaj się. Kiedy czujesz się dobrze ze sobą, stale zdobywasz nowe umiejętności i dążysz do wyznaczonych celów, pogłębiasz swoje poczucie skuteczności, które jest elementem zdrowia psychicznego.  
• Spędzaj czas blisko natury. Minimum 30 minut dziennie. O korzystnym wpływie natury na Twoje zdrowie psychiczne przeczytasz we wpisie: „Jak odpoczywać w naturze?”.
• Zadbaj o aktywność fizyczną. Znajdź sport, który sprawia Ci najwięcej satysfakcji. To może być spacer z psem, wyjście na rower, a może pływanie. Próbuj nowych rzeczy i daj sobie szansę, żeby odnaleźć to, co sprawia Ci prawdziwą radość, a zauważysz poprawę Twojego samopoczucia. 
• Rozmawiaj o emocjach z bliskimi i proś o pomoc, kiedy tego potrzebujesz. Dzięki temu otrzymasz niezbędne wsparcie społeczne. Każdy z nas potrzebuje w swoim otoczeniu życzliwych i przyjaznych ludzi, na których może liczyć. Jeżeli chcesz zadbać o swoje relacje lub nawiązać nowe znajomości, zajrzyj do wpisu: „Jak budować relacje z ludźmi?”.

Jak dbać o siebie?

Kiedy codzienne problemy zaczynają nas przerastać, pojawiają się trudności z koncentracją, zaburzenia snu czy trudności w budowaniu relacji – to dla nas sygnały alarmowe, że nasze zdrowie psychiczne wymaga poświęcenia mu większej uwagi. Mam nadzieję, że ten wpis rzucił Ci trochę światła na to, jak dbać o swoje zdrowie psychiczne. Pamiętaj, że wszystko możemy w swoim życiu zmienić, jeśli tylko chcemy w ogóle spróbować. Każde działanie zaczyna się od decyzji. Naszej decyzji. Więc może warto każdego dnia zadać sobie pytanie: „Jak się dzisiaj czuję?” i codziennie, równie priorytetowo, jak swoje zdrowie fizyczne, traktować również zdrowie psychiczne. 

Źródła:

1. https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0140673607612380 

2. https://www.scielosp.org/article/bwho/2000.v78n4/411-411/en/ 

3. https://www.mentalhealth.org.uk/explore-mental-health/publications/how-look-after-your-mental-health 

4. Ori Brafman, Rom Brafman – Na zdrowy rozum. Dlaczego podejmujemy nieracjonalne decyzje, 2021. 

5. Strefa Psyche Uniwersytetu SWPS. (2019). Zdrowie psychiczne — jak o nie dbać? — dr Agnieszka Mościcka-Teske i Joanna Gutral. YouTube. Pobrane z: https://youtu.be/Twl_4jUCuRw