Jak rozwiązywać konflikty? – 6 kluczowych porad

Konflikty są nieodłącznym elementem życia. Mogą pojawić się w każdej sytuacji, zarówno w pracy, w szkole, jak i w domu. Często bywają nieprzyjemnym doświadczeniem, które powoduje wewnętrzne napięcie. Ich rozwiązanie nie zawsze jest łatwym zadaniem, ale nie jest niemożliwe! W tym artykule omówimy 6 skutecznych sposobów na to, jak rozwiązywać konflikty, oraz pokażemy, jak można zbudować pozytywne relacje z innymi. 

Co to jest konflikt?

Konflikt to sytuacja, w której co najmniej dwie osoby mają odmienne cele, potrzeby, wartości, interesy lub opinie, co prowadzi do napięć oraz nieporozumień. To naturalna część ludzkiej egzystencji, która może wystąpić w różnych sytuacjach w pracy, szkole, w związkach czy w relacjach rodzinnych. 

Konflikt może mieć też różne przyczyny, takie jak: różnice kulturowe, brak komunikacji, różnice w postrzeganiu sytuacji czy nieporozumienia. Występuje on na różnych poziomach, od drobnych sprzeczek po poważne kłótnie i walki. 

Ważne jest, aby radzić sobie z konfliktem w sposób konstruktywny i szukać rozwiązań, które będą korzystne dla obu stron. Niektóre konflikty można rozwiązać za pomocą rozmowy i negocjacji, a w niektórych przypadkach konieczne jest skorzystanie z pomocy mediatora. Zawsze kluczowe jest umiejętne rozpoznanie źródła konfliktu oraz szukanie sposobów na jego rozwiązanie w sposób skuteczny, ale też respektujący potrzeby i interesy wszystkich zaangażowanych stron. 

Negatywne skutki konfliktów dla zdrowia i relacji z innymi

Konflikty mają negatywne skutki dla zdrowia psychicznego i fizycznego, a także źle wpływają na relacje z innymi ludźmi: 

• Stres — konflikty często prowadzą do zwiększenia poziomu stresu. Odczuwamy napięcie i niepokój, które mogą negatywnie wpłynąć na nasze samopoczucie i zdrowie psychiczne. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie zajrzyj do wpisu: „Co to jest stres i jak wypływa na zdrowie?”.
• Zdrowie fizyczne — długotrwałe konflikty mogą doprowadzić do zwiększenia ryzyka chorób fizycznych, takich jak choroby serca czy problemy z układem trawiennym. Jeśli chcesz lepiej zadbać o swoje zdrowie, koniecznie sprawdź wpis: „Jak dbać o zdrowie?”.
• Problemy emocjonalne — konflikty mogą prowadzić do negatywnych emocji, takich jak gniew, złość czy poczucie krzywdy, a nawet do problemów emocjonalnych, takich jak depresja czy nerwica. Być może pomogą Ci techniki relaksacyjne.
• Problemy w relacjach z innymi — konflikty wpływają na nasze relacje z innymi ludźmi. Mogą prowadzić do utraty zaufania, braku szacunku czy niewłaściwej komunikacji. Przy okazji częstych konfliktów warto zastanowić się, czy relacja z daną osobą nie jest dla nas toksyczna. O tym pisaliśmy więcej we wpisie: „Relacje z ludźmi – zdrowe i toksyczne”.
• Zmniejszenie wydajności i motywacji — konflikty wpływają na naszą wydajność i motywację w pracy czy w szkole. Jeśli często odczuwamy stres i niepokój, to może doprowadzić do zmniejszenia koncentracji i trudności w wykonywaniu zadań. 
• Problemy z samorealizacją — konflikty wpływają na naszą zdolność do samorealizacji. Często skupiając się na problemach innych ludzi, doprowadzamy do zmniejszenia motywacji i braku zaangażowania w realizację swoich celów. Być może zainteresuje Cię temat prokrastynacji.

Jak rozwiązywać konflikty? 

Pierwszym krokiem w rozwiązaniu konfliktu jest zrozumienie jego przyczyny. Często konflikt wynika z nieporozumienia, braku komunikacji lub różnic w wartościach i przekonaniach. Dlatego zawsze warto posłuchać drugiej strony i spróbować zrozumieć jej stanowisko — dowiedzieć się, co ją niepokoi i dlaczego reaguje w określony sposób. Konflikty między ludźmi są nieuniknione, jednak istnieją skuteczne sposoby, aby je rozwiązać — poniżej przedstawiamy 6 najważniejszych porad.

1. Słuchaj uważnie 

Słuchaj uważnie, co osoba, z którą masz konflikt, ma do powiedzenia. Pozwól jej wypowiedzieć swoje punkty widzenia, a następnie odpowiedz na nie w sposób empatyczny i wyrozumiały. Zwróć uwagę również na jej ton głosu i mowę ciała, dzięki temu jesteś w stanie wyczuć emocje, które towarzyszą danej wypowiedzi. 

2. Wyrażaj swoje potrzeby 

Wyrażaj swoje potrzeby i oczekiwania w sposób jasny i konkretny. Nie bój się tego! Pamiętaj, że Twoje potrzeby są równie ważne, jak potrzeby drugiej osoby.

3. Szukaj rozwiązań 

Postaraj się szukać rozwiązań, które będą korzystne dla obu stron. Wszyscy chcemy osiągnąć swoje cele i realizować potrzeby, ale konflikty często pojawiają się wtedy, gdy dążymy do tych celów w sposób, który koliduje z potrzebami innych. Ważne jest, aby szukać rozwiązań, które będą korzystne dla obu stron, a nie tylko dla jednej.

4. Bądź elastyczny 

Bądź elastyczny i otwarty na nowe pomysły i rozwiązania. Może okazać się, że Twoje początkowe pomysły nie były najlepsze, wtedy konieczne będzie znalezienie kompromisu. Nie upieraj się zawsze przy swoim punkcie widzenia.

5. Unikaj krytykowania 

Nie krytykuj drugiej osoby. Krytykowanie może prowadzić do eskalacji konfliktu, a także do utraty zaufania i szacunku. Skup się na konkretnych sytuacjach i zachowaniach, a nie na ocenianiu całej osoby.

6. Zwracaj uwagę na emocje 

Zwracaj uwagę na emocje, zarówno swoje, jak i drugiej osoby. Emocje mogą wpływać na sposób, w jaki rozumiemy sytuację. Nie bądź więc uwięziony na smyczy własnych emocji. Nie pozwól, aby one przejęły kontrolę nad Tobą samym. W tym temacie koniecznie zajrzyj do wpisu: „Co to są emocje i jak działają?”.

Jak rozwiązywać konflikty z pomocą mediatora? 

Jeśli nie uda Ci się rozwiązać konfliktu samodzielnie, warto skorzystać z pomocy osoby trzeciej, na przykład mediatora. Mediator jest osobą neutralną, która pomaga w znalezieniu rozwiązania problemu. Zwykle organizuje on spotkanie w bezpiecznym miejscu, w którym każda ze stron będzie czuć się komfortowo i swobodnie. W trakcie spotkania zapewnia bezpieczeństwo emocjonalne i fizyczne, zapobiegając eskalacji konfliktu. Mediator słucha uważnie każdej ze stron, aby zrozumieć, jakie są ich potrzeby i oczekiwania. W trakcie rozmowy zadaje pytania i potwierdza swoje zrozumienie, aby upewnić się, że dobrze odbiera punkt widzenia i usłyszał wszystkie strony. 

Mediator zachęca strony do poszukiwania różnych rozwiązań, a następnie pomaga im w wyborze najlepszego rozwiązania. Mediator nie narzuca rozwiązania, ale pomaga stronie w jego znalezieniu. W takim przypadku obie strony powinny być gotowe na kompromis i otwarte na sugestie mediatora. 

Rodzaje konfliktów

W codziennym życiu może wystąpić wiele różnych rodzajów konfliktów, zarówno prywatnych, jak i zawodowych. Poniżej wymieniamy najczęściej występujące:

• Konflikt interpersonalny — występuje między co najmniej dwoma osobami. Może wynikać z nieporozumień, niezgodności poglądów, wartości, postaw, a także z różnic kulturowych. 
• Konflikt wewnętrzny — to rodzaj konfliktu, który występuje u jednej osoby, między jej różnymi potrzebami, celami i wartościami. Jest to często konflikt emocjonalny, np. związany z decyzją o zmianie pracy, studiów czy zakończeniu związku. 
• Konflikt organizacyjny — występuje w miejscu pracy między pracownikami lub między pracownikami a przełożonymi. Może wynikać z nieporozumień w zakresie obowiązków, wynagrodzeń, metod pracy, a także z różnic w podejściu do zarządzania. 
• Konflikt sąsiedzki — występuje między sąsiadami w związku z różnymi sprawami, np. hałasem, zwierzętami domowymi, parkowaniem, drzewami, ogrodzeniami itp. 
• Konflikt rodzinny — występuje wewnątrz rodziny, np. między partnerami, rodzicami a dziećmi, rodzeństwem. Konflikt może dotyczyć różnych spraw, np. wychowania dzieci, podziału obowiązków domowych czy finansów. 
• Konflikt związany z zasadami społecznymi — występuje w związku z różnicami w postrzeganiu norm i wartości społecznych. Konflikt może dotyczyć różnych spraw, np. sposobu wychowywania dzieci, ubierania się czy zachowań w miejscach publicznych. 
• Konflikt związany z rozwojem osobistym — występuje, gdy jedna osoba stara się rozwijać w sposób, który nie jest akceptowany przez jej bliskich. Konflikt może dotyczyć różnych spraw, np. zmiany stylu życia, wyboru innej ścieżki kariery czy wyjazdu za granicę. 

Już wiesz, jak rozwiązywać konflikty!

Bez wątpienia sytuacje konfliktowe mogą wpłynąć na nasze życie i relacje z innymi ludźmi. Ważne jest, aby umieć je rozpoznawać i wiedzieć, jak rozwiązywać konflikty w sposób konstruktywny, tak aby nie szkodziły naszym relacjom i nie wpływały negatywnie na życie.