Zdrowie

Jak dbać o zdrowie?

Barbara Szłapka

09 listopada 2021

9 min.

Zdrowie to temat bliski każdemu człowiekowi, niezależnie od jego wieku, płci, miejsca zamieszkania czy statusu społecznego. Dla niektórych z nas dbanie o zdrowie staje się pod koniec roku postanowieniem noworocznym, o którym bardzo szybko się zapomina. Inni zakładają, że mają końskie zdrowie albo żartują, że “złego diabli nie biorą”. Nasz organizm nie zawsze wysyła nam sygnały, że coś jest nie tak lub robi to trochę za późno, a niektóre z nich mogą wydawać nam się zbyt błahe, by brać je na poważnie. Dlatego cieszę się, że tu jesteś! Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, na co warto zwracać uwagę i jak możesz codziennie dbać o zdrowie.

Co to jest zdrowie?

Zdrowie każdy z nas może określić w inny sposób, jednak warto jest przyjrzeć się bliżej definicji zdrowia stworzonej przez WHO – Światową Organizację Zdrowia, która to również przeszła pewne zmiany. Początkowo zdrowie definiowano jako stan, w którym człowiekowi nie utrudnia życia żadna choroba lub niepełnosprawność. Dziś zdrowie określamy jako “stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu”¹. Na nasze zdrowie składa się więc kilka elementów i powinniśmy brać pod uwagę zarówno jego sferę psychiczną, jak i fizyczną.

Co wpływa na nasze zdrowie?

Na nasze zdrowie wpływa tak naprawdę wszystko. Nie tylko to, jaki mamy tryb życia, jak się odżywiamy, sypiamy i jakie używki stosujemy, ale i to, w jakim środowisku ludzi się obracamy czy gdzie mieszkamy (jakość powietrza, natężenie hałasu itd.). Dlatego tak ważne jest dbanie o siebie pod każdym względem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym, oraz branie pod uwagę wszystkich możliwych czynników wpływających na nasze zdrowie.

Dlaczego zdrowie jest ważne?

Jeśli kiedykolwiek przeszło Ci przez myśl pytanie: “Dlaczego warto dbać o zdrowie?”, to z przyjemnością przedstawię Ci odpowiedź, pokazując pewną zależność na konkretnym przykładzie.

Czy znasz już Heksagon Szczęścia? Jest to sześć równoważnych obszarów naszego życia, a jednym z nich jest właśnie zdrowie. Wszystkie te obszary na siebie oddziałują. Oznacza to, że kiedy podupadamy na zdrowiu, to tracimy możliwość wykonywania pracy i zarabiania, a to z kolei wpływa na nasze finanse i znowu odbija się na kolejnych obszarach życia. Ale nadmierny stres w pracy czy relacje z toksycznymi ludźmi też mają znaczenie – wpływają właśnie na nasze zdrowie. Może nam się wydawać, że chodzi wyłącznie o zdrowie psychiczne, jednak często jego skutki zaczynamy widzieć w innych miejscach. Stres może powodować bóle głowy, większe zmęczenie, rozdrażnienie. Niektórzy mogą szukać “pocieszenia” czy rozluźnienia w czymś słodkim lub używkach, na przykład alkoholu. Jeśli trwa to zbyt długo, nasz organizm w końcu to odczuje. Dodatkowe kilogramy, spadek kondycji czy uzależnienie – to może nadejść w dłuższej perspektywie.

Wyobraź sobie teraz wszystkie rzeczy, które robisz każdego dnia. Ile z nich będziesz robić dalej, gdy zabraknie Ci zdrowia?

Jak dbać o zdrowie?

Skoro znamy już definicję i wiemy, co wpływa na nasze zdrowie oraz dlaczego jest ważne, czas na kilka wskazówek, jak dbać o zdrowie, jak żyć i co robić, by zwiększyć swoją szansę na cieszenie się długim życiem w pełni sił.

Ruch to zdrowie

“Ruch to zdrowie” to nie zwykły truizm. O tym, jak aktywność fizyczna wpływa na zdrowie, można poczytać właściwie wszędzie. Okej, ja znam kogoś, kto poszedł na tenisa stołowego i zwichnął sobie rzepkę w kolanie (historia prawdziwa), a Ty pewnie znasz inne przypadki, kiedy to właśnie aktywność fizyczna doprowadziła do uszczerbku na zdrowiu, ale… nie oszukujmy się – wypadki chodzą po ludziach. Absolutnie nie znaczy to, że dla własnego bezpieczeństwa powinniśmy unikać różnego rodzaju form ruchu. Wręcz przeciwnie!

Dlaczego ruch to zdrowie?

Często zdarza nam się słyszeć lub czytać, że ruch to zdrowie i aktywność fizyczna jest bardzo potrzebna, ale niektórzy z nas utożsamiają ruch wyłącznie jako drogę do celu, którym jest szczupła i wysportowana sylwetka. Poniżej jeszcze kilka powodów, dla których warto znaleźć w swoim kalendarzu miejsce na aktywność fizyczną:

Poprawia kondycję, pracę naszych stawów i siłę mięśni.
Sprawia, że starzejemy się wolniej.
Wpływa pozytywnie na nasze samopoczucie – pozwala rozładować stres, poprawia ogólny nastrój, zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na depresję.
Sprawia, że sypiamy lepiej.
Poprawia nasze krążenie i wzmacnia układ odpornościowy.
Pomaga walczyć z nadwagą i otyłością.
Zmniejsza ryzyko nadciśnienia i choroby wieńcowej, udaru, raka piersi i jelita grubego.

Nie są to oczywiście wszystkie korzyści płynące z regularnej aktywności fizycznej. Nie sposób wymienić je wszystkie, a badania nad tym aspektem co jakiś czas rzucają światło na nowe fakty. Jeśli wiesz, że nie jesteś w najlepszej kondycji, możesz zacząć od codziennych spacerów. To świetny sposób na przerwę od obowiązków czy siedzącej pracy, można się dotlenić i przy okazji poruszać. Spacer to przy okazji dobry moment na posłuchanie relaksującej muzyki, ulubionego podcastu, rozmowę z kimś bliskim czy skupienie swojej uwagi na otaczającym nas świecie.

Pamiętaj, że w zależności od Twojego stanu zdrowia, wieku czy wagi, inna aktywność fizyczna będzie dla Ciebie odpowiednia. Jeśli masz jakieś wątpliwości, zapytaj swojego lekarza lub trenera personalnego. Niewłaściwie wykonywane ćwiczenia czy inna aktywność fizyczna przy niektórych chorobach mogą pogorszyć sytuację i bardziej zaszkodzić niż pomóc. Działaj rozważnie!

Pełnowartościowe odżywianie

Odżywianie bywa często tematem gorących dyskusji. Spośród różnych dostępnych w Internecie rodzajów diet warto wybrać tę zróżnicowaną. To, co jesz, a czego nie jesz powinno wynikać przede wszystkim z alergii, nietolerancji pokarmowych oraz zaleceń lekarza czy własnych poglądów – jeśli jesteś weganinem bądź wegetarianinem. Idąc dalej za jedną z tez, mówiącą, że wszystko jest dla ludzi – jeśli nie ma żadnych przeciwwskazań, to warto jeść to, na co się ma ochotę, ale zadbać w swojej diecie o równowagę i rozsądek. Z pomocą przychodzi nam Talerz Zdrowego Żywienia, przygotowany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, który możesz znaleźć, klikając tutaj. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie zajrzyj do wpisu „Co to jest zdrowe odżywianie?”.

Pamiętaj, że niewłaściwe odżywianie może prowadzić do złego samopoczucia, zmęczenia, a nawet poważnych problemów zdrowotnych. Niewspierające przekonania co do jedzenia mogą pogarszać nasze ogólne samopoczucie i prowadzić do różnego rodzaju zaburzeń, jak anoreksja czy bulimia. Jeśli masz wątpliwości lub potrzebujesz porady, skorzystaj z usług sprawdzonych dietetyków.

Odpoczynek

Odpoczynek to również forma dbania o swoje zdrowie. Nie mówimy jednak wyłącznie o odpoczynku fizycznym, ale i umysłowym. Będąc w ciągłym pędzie, nie mamy chwili, by zatrzymać się, odetchnąć i zresetować. Drzemka jest jednym z prostszych sposobów. Jeśli jednak chcesz się przy okazji rozluźnić i skupić na tym, co jest tu i teraz, możesz wypróbować proste techniki relaksacyjne.

Niektórym z nas odpoczywanie kojarzy się z leniuchowaniem, a to z kolei z czymś negatywnym, co stawia naszą produktywność w słabym świetle. Niewspierające przekonania na temat odpoczynku mogą prowadzić do celowego zapełniania swojego dnia różnymi zadaniami, obowiązkami, byleby tylko nie dać sobie chwili na oddech. Życie w ciągłym biegu odbija się na wszystkich obszarach naszego życia, również na zdrowiu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, koniecznie zajrzyj do wpisu „Jak odpoczywać? – sztuka odpoczynku”.

Sprzyjające otoczenie

Sprzyjające otoczenie to dość ogólne pojęcie. Dotyczy zarówno otaczających nas ludzi, jak i rzeczy i miejsc. Niewspierający, wręcz toksyczni ludzie mogą bardzo negatywnie wpływać na Ciebie – Twoje samopoczucie, a więc i produktywność, skuteczność, chęci, plany i marzenia. To obciąża przede wszystkim zdrowie psychiczne, jednak – jak już wspomniałam – prędzej czy później może odbić się na Twoim zdrowiu fizycznym.

Dla niektórych z nas równie ważne będzie także otoczenie, w którym przebywamy. Niektórzy z nas czują się lepiej w pomieszczeniach, gdzie dochodzi światło słoneczne, są duże okna czy rośliny albo obrazy. Jeśli spędzasz gdzieś dużo czasu i odczuwasz negatywny wpływ tego miejsca na Twoje samopoczucie, to w miarę możliwości możesz spróbować je dostosować do swoich potrzeb lub zmienić.

Badania profilaktyczne

Jak zapewne wiesz, już podstawowe badania są w stanie wykryć niektóre nieprawidłowości w naszym organizmie. W myśl idei: „Lepiej zapobiegać niż leczyć” warto chociaż raz do roku wykonywać pakiet podstawowych badań. W zależności od płci, na różnych etapach życia (w różnym wieku) zalecane są dodatkowe, które warto wykonywać. Warto też badać się pod kątem konkretnych chorób, schorzeń, jeśli wiemy, że jesteśmy obciążeni genetycznie. O wszystkie szczegóły warto zapytać swojego lekarza.

Pamiętaj, że zdrowie jest jednym z najważniejszych obszarów Twojego życia i bez niego nie będziesz w stanie sprawnie funkcjonować w innych sferach – pracować, realizować się i rozwijać, spędzać czasu z bliskimi. Nasz organizm jest jednym systemem naczyń połączonych i powinniśmy w ten sposób go traktować. Mam nadzieję, że dbasz o siebie nie tylko od święta, a jeśli nie – zachęcam, zacznij już dziś! Nawet małe kroki mogą wiele zmienić.

Jeśli zainteresował Cię ten wpis, koniecznie sprawdź inne:

Przypisy